Treść strony

Historia Jedwabna

1338 Syden, Seyden, Syde, Sydow, Seydav, Seide, Zeyde, Zydow, Suide, Saide, Seiden, Zidau, n.niem. Seyde.

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1338 r., z dokumentu, w którym Wielki Mistrz Zakonu Dytrych vov Altenburg nadał dobra Syden - Fryderykowi Juvenis, synowi Fryderyka z Głuchowa.
W latach 1381-1441 to był folwark komturstwa toruńskiego.
W roku 1454 Król Kazimierz Jagiellończyk nadał folwark pokrzyżacki Syde – Tielmanowi von Wege. W 1457 r. wieś przeszła z nadania królewskiego na dobro Rady Miejskiej Torunia, które to w 1507 r. otrzymała w zastaw wdowa po Janie von Wege – Katarzyna.
Zygmunt I w zamian za zamek w Świeciu oddał wieś w 1520 r. miastu Toruń. Wieś leżała przejściowo, a od 1815 r. definitywnie w granicach Prus.
W 1846 r. dobra nabył Johann von Gask i Josephine z d. von Trzebuchowska. Kolejnym im właścicielem został w roku 1882 – Oskar Struebing.
Wieś o nazwie Żyda należała kolejno do: w 1906 r. Carla Kürbisa i Pauliny z d. Kühn, w 1910 r. do Jacoba Dunajskiego i Johanna z d. Gatza, w 1919 r. Jakuba Dunajskiego, w 1920 majątek o powierzchni 463 ha nabył Stefan Scholl.
Nazwa Żyda zmienia się na Jedwabno za sprawą kolejnego właściciela, którym został Jan Czarnowski w 1925 r. do 1928 r., kiedy to nowym właścicielem został Edward Myslakowski.

Majątek Jedwabno Skarb Państwa przejął w roku 1946.

Obiekty wpisane do rejestru zabytków:
- dwór z k. XVIII w., rozbudowany w początkach wieku XX (A/500 z dnia 30.12.1985 r.)
- park dworski o powierzchni 5,97 ha z końca XIX w. (A/558 z 07.06.1984 r.),
 - grodzisko z. 19/1.

Grodzisko (n.niem. Schwedenschanze) położone jest bezpośrednio przy korycie rzeki Drwęcy, około 1,5 km. na południowy wschód od zabudowań wsi Jedwabno. Zajmuje ono obszar nieznacznie wypiętrzonej terasy rzecznej. W rezultacie erozyjnego działania Drwęcy pozostała jedynie część masywu grodziska o pierwotnej formie prawdopodobnie eliptycznej. Zachowana część pierwotnego grodziska obejmuje powierzchnię około 70 x 50 m., ze śladami wałów od strony południowej i fragmentarycznie zachodniej. W południowo-zachodniej części grodziska w wale rysuje się wyraźne zagłębienie, prawdopodobnie ślad pierwotnej bramy grodu. Bezpośrednio na zachód od grodziska widoczne są zagłębienia terenu, będące śladem zasypanej, dookolnej fosy. W trakcie wieloletnich badań tego obiektu stwierdzono mocno zniszczone nawarstwienia kulturowe pochodzące z okresu od VIII do XIII w., na których zalegała około 1-metrowa warstwa późnośredniowieczna. Z materiałów zabytkowych ruchomych w trakcie kampanii wykopaliskowych uzyskano znaczną ilość ułamków naczyń, przedmiotów żelaznych, ułamki cegieł, kości zwierzęce i inne.

Obiekty o wartości historyczno-kulturowej:
- zespół folwarczny składający się z: kuźni-warsztatu, wozowni-stajni murowanych z cegły z ok. XIX w., spichlerz- pompownia murowane z cegły z k. XIX w., obory, chlewni, stodoły, szopy i bramy parku.
Budynki folwarczne po 1945 r. ulegały licznym przebudowom.
- cmentarz bezwyznaniowy – Gräberfeld, całkowicie zatarty,
- zabudowa mieszkaniowa, murowana z około 1900 r.

 

« wstecz