Treść strony

Historia Złotorii

Dzieje Złotorii sięgają XIII wieku, lecz pierwsze ślady osadnictwa i zasiedlenia na tym terenie wylicza się już na epokę brązu, czyli 1800- 800 lat p.n.e. 
Nazwa miejscowości kształtowała się następująco: Zlotterie  1370, Złotorya 1405, Zlotterie 1772, Złotoria 1920. 
Wieś Złotoria pojawia się w dokumentach już w XIII wieku, jako posiadłość biskupów kujawskich. Za taką uznał ją akt mistrza ziemskiego Hermana Balka z roku 1230. Potwierdził też odwieczne posiadanie Złotorii przez biskupów kujawskich książę krakowski i łęczycki - Konrad w 1242 r. Wówczas do Złotorii należało także i terytorium dzisiejszego Kaszczorka, leżącego po prawej stronie Drwęcy.
W 1363 r. Dobiesław, zwany Miodek, z Miodus na Mazowszu, kupił wójtostwo Złotoria za 80 grzywien groszy praskich. Posiadał on w Złotorii 30 łanów ziemi, prawo warzenia i szynkowania piwa dla całych dóbr książęcych, prawo pobierania cła na Drwęcy od spławionego drewna, a także polowania w lasach książęcych. 
W dokumentach z 1363 r. znajduje się informacja, iż w Złotorii była komora celna, pobierająca opłaty właśnie za spławianie drewna na Drwęcy. Specyficzne położenie Złotorii (nad dwiema rzekami) dawało jej mieszkańcom możliwość pracy i zarobku. Tradycje flisacze w Złotorii mają bogatą przeszłość. Ostatnia tratwa spłynęła Drwęcą w 1954 roku.
Historia miejscowości jest ściśle związana z dziejami ziemi dobrzyńskiej.
W okresie, gdy Złotoria należała do Zakonu, dokonał się jej podział na dwie części. Władze komturstwa toruńskiego oddzieliły część Złotorii umiejscowionej na prawym brzegu Drwęcy, która odtąd nosiła nazwę Klasztorka, później przemianowaną na Kaszczorek.
Złotoria słynie z bogatej historii, której pozostałości można oglądać do dziś. 

Do zabytków, które zachowały się (chociaż nie zawsze w swojej pierwotnej, doskonałej formie, należą:

  • Ruiny zamku nad Wisłą i Drwęcą 
  • Kościół pw. Św. Wojciecha - początkowo istniał tu murowany kościół gotycki z pocz. XV wieku, który był kościołem filialnym i w czasach średniowiecznych należał do biskupstwa włocławskiego. W 1807 r., gdy Toruń oblegały wojska napoleońskie kościół rozebrano, a cegły użyto do fortyfikacji francuskiej. Jednak Bartłomiej Murawski (w 1825 r.) pobudował nowy, drewniany kościół, który kolejny raz został rozebrany w 1904 r. Obecny, ceglany kościół w stylu neogotyckim powstał w roku 1906. 
  • Stary most żelazny - ma długość 54 m i został zbudowany w 1893 r. Koszt budowy wyniósł 38 tys. marek. Most wysadzili podczas kampanii wrześniowej saperzy armii "Pomorze". Jego odbudowanie nastąpiło w latach 1940-41. 
  • Budynek dawnej szkoły ewangelickiej (niemieckiej) z poł. XIX wieku. Stoi on w obrębie ulicy Pomorskiej i Szkolnej. Obecnie mieści się w nim biblioteka szkolna i publiczna. 
  • Neogotyckie kapliczki.
  • Domy i budynki gospodarcze - są określane jako zabudowa o wartościach kulturowych. Do dziś zachowało się ich niewiele, głównie przy ul. Toruńskiej, Pomorskiej, Szkolnej i Ciechocińskiej. 


Wiele ciekawych obiektów historycznych uległo zniszczeniu. Trzeba tu wymienić:

  • cmentarz ewangelicki - jego część znajduje się w obrębie dziedzińca szkolnego. Zachowały się na nim trzy płyty nagrobne. 
  • młyn wodny, który istniał do lat 50. XX w.; został zbudowany najprawdopodobniej w XVI wieku, co potwierdzają XVII-wieczne kroniki). 
  • wiatrak - stał na obrzeżach wsi jeszcze kilkadziesiąt lat temu.

« wstecz